Szybka ekspansja koronawirusa nie jest nagłym kataklizmem, lecz efektem złożonego procesu, który zachodzi na planecie od kilkudziesięciu lat. Naukowcy mówią od dawna o zagrożeniu, jakie niosą z sobą przemysłowa hodowla zwierząt na mięso, a więc konsumpcja i nasze nawyki żywieniowe, wycinka lasów, rozwój przemysłu lotniczego. Czy koronawirus zmieni wreszcie nasze sposoby postrzegania, relację z planetą, uczyni kryzys klimatyczny tematem ważnym? Jakim językiem się o nim mówi? Prawa, wyobraźni, ekonomii, obyczaju? Co decyduje o tym, co nam wolno, a czego nie wolno z przyrodą robić?
uczestnicy: Julia Fiedorczuk, Marcin Popkiewicz, Zuzanna Warso
prowadzenie: Michał Nogaś
FORUM 2020W urodzinowym cyklu maltańskich debat na placu Wolności mieliśmy zastanawiać się nad tym, w jakim kierunku zmierza świat, a wraz z nim festiwal Malta. Chcieliśmy, by przeszłość stała się punktem wyjścia do myślenia o przyszłości – miasta, demokracji, kultury, człowieka. W kontekście pandemii, która wymusiła na nas zmianę formuły tegorocznej edycji festiwalu, pytanie „co dalej?” stało się jeszcze bardziej istotne. Czy otwarcie granic i zniesienie obostrzeń będzie oznaczać powrót do „normalności”? Wirus niewątpliwie wstrząsnął konstrukcją świata, jaki znaliśmy, zmienił nasze sposoby postrzegania, oceniania, komunikowania się, to, jak reagujemy, co lubimy, o czym marzymy. Musieliśmy odwołać podróże, utknęliśmy zamknięci w jednym miejscu, doświadczyliśmy poczucia śmiertelności i podporządkowania naturze. Czy wyciągniemy naukę z lekcji, jaką nam natura zafundowała? Czy pandemia skłoni nas do podjęcia radykalnych zmian w skali mikro – naszym codziennym życiu – i makro – na poziomie systemowych rozwiązań? W tegorocznym Forum chcemy zastanowić się nad przyszłością miasta, demokracji, człowieka i kultury po pandemii.
W kolejnych spotkaniach Forum gośćmi będą m.in. Adam Bodnar, Aleksandra Derra, Jarosław Kuisz, biskup Marcin Hintz, Łukasz Lamża.
Julia Fiedorczuk – pisarka, poetka, tłumaczka, wykładowczyni Instytutu Anglistyki Uniwersytetu Warszawskiego. Propagatorka ekokrytyki, w swojej twórczości wybija na pierwszy plan relacje między ludźmi a pozaludzką przyrodą. Autorka zbiorów opowiadań, powieści („Nieważkość” otrzymała nominację do nagrody literackiej Nike 2015) oraz tomów wierszy (za „Psalmy” otrzymała Nagrodę Poetycką im. Wisławy Szymborskiej, 2017). Publikowała także eseje, w tym „Cyborg w ogrodzie. Wprowadzenie do ekokrytyki” (2015). Jest autorką programu Szkoły Ekopoetyki w Instytucie Reportażu. W zeszłym roku ukazał się zredagowany przez nią zbiór wywiadów: „Inne możliwości – o poezji ekologii i polityce. Rozmowy z amerykańskimi poetami” (2019). Jej teksty i przekłady ukazywały się m.in. w „Dwutygodniku”, „Tygodniku Powszechnym”, „Piśmie”, „Przekroju” i miesięczniku „Znak”.
Marcin Popkiewicz – analityk megatrendów, ekspert (fizyk jądrowy, klimatolog) i dziennikarz zajmujący się powiązaniami w obszarach gospodarka-energia-zasoby-środowisko. Autor książek „Świat na rozdrożu” (2012), „Rewolucja energetyczna. Ale po co?” (2015) i „Nauka o klimacie”(2018). Redaktor portali ziemianarozdrozu.pl i naukaoklimacie.pl. Przewodniczący polskiego oddziału ASPO (Association for the Study of Peak Oil) i członek rady programowej INSPRO. Laureat głównej nagrody „Dziennikarze dla klimatu 2015”, „Economicus 2016” za najlepszą książkę szerzącą wiedzę ekonomiczną oraz „Promotor Energetyki Odnawialnej 2016”. Wraz z zespołem redakcji „Nauka o klimacie” laureat przyznawanej przez MNiSW oraz PAP nagrody „Popularyzator Nauki 2017”.
Zuzanna Warso – adwokatka, niezależna ekspertka Komisji Europejskiej do spraw etyki badań naukowych. Od 2011 roku współpracuje z Helsińską Fundacją Praw Człowieka, a od 2019 z brytyjską firmą Trilateral Research. Bierze udział w projektach badawczych dotyczących nowych technologii i postępu naukowego oraz ich wpływu na prawa człowieka, ze szczególnym uwzględnieniem praw kobiet oraz prawa do zdrowego środowiska. Jest członkinią Zespołu ds. Kobiet przy Naczelnej Radzie Adwokackiej. Dużo uwagi poświęca ekokrytycznej analizie prawa, czyli takiej lekturze tekstów prawnych, która przygląda się relacji pomiędzy ludźmi a poza-ludzką naturą. Celem tego przedsięwzięcia jest badanie, w jaki sposób teksty prawne kreują tę relację oraz próba odtworzenia opowiadanej w nich historii na temat przyrody.